Samen op weg naar drempelloos onderwijs. Maatwerk als standaard. Een leergemeenschap met een doorlopende lijn. PO en VO samen om tafel. Klinkt mooi hè? Hoog tijd om het waar te maken.
Elke dag is een nieuw avontuur bij De Nieuwe Alkmaarse! We wakkeren nieuwsgierigheid, creativiteit en samenwerking aan bij kinderen en jongeren. Het ziet ernaar uit dat we in september 2025 kunnen starten met een groep leerlingen die de overstap vanuit het PO naar het VO gaan maken.
De Nieuwe Alkmaarse is nodig als nieuwe leeromgeving, omdat het huidige onderwijssysteem niet voor alle leerlingen passend is; de mentale gezondheid van kinderen en jongeren is zorgelijk, de prestatiedruk is hoog en nieuwe inzichten op het gebied van leren, ontwikkelen en de werking van onze hersenen tonen aan dat we een andere richting in moeten slaan en de platgetreden paden mogen verlaten.
De vijf grote besturen van het primair en voorgezet onderwijs uit Alkmaar zijn een samenwerking aangegaan. Het gaat om Ronduit onderwijs, SaKS, Sovon, PCC en Jan Arentsz. Allemaal vinden zij: het onderwijs mag anders. Naast het mooie aanbod aan scholen in de regio is er ruimte voor onderwijs dat gebaseerd is op een nieuw concept. De Nieuwe Alkmaarse. Want leren zit in ons DNA.
Steeds meer kinderen, jongeren, ouders, leerkrachten, docenten, onderwijsprofessionals en ondernemers hebben er behoefte aan: een andere vorm van onderwijs. En dan: waar begin je? Hoe ziet een ‘nieuw onderwijsidee’ eruit? Wie kunnen er helpen? Wat zijn de voorwaarden? Hoe zorg je ervoor dat samenwerken ook echt samenwerken blijft? Hoe houd je de boel plan- en organiseerbaar? Wie let erop dat je niet opnieuw een wiel uitvindt?
Onze werkgroep werkt hard aan het onderwijsconcept. Daarnaast ontwikkelen we een platform. Daarom organiseerden we op 7 maart 2024 een dNAmbitietafel met als doel: een beweging binnen en buiten het onderwijs creëren, die gezamenlijk de urgentie en maatschappelijke betrokkenheid voelt van drempelloos onderwijs voor iedereen. Een verslag van een geslaagde, inspirerende middag!
Lees het verslagDe werkgroep DNA – De Nieuwe Alkmaarse – werkt hard. Op 8 oktober 2023 presenteren we een plan. En het jaar erna (in 2024 dus) gaan we dat plan ook echt uitproberen. Hoera! In dit stuk geven we antwoord op de volgende vragen:
Het doel is samenwerken aan een nieuw onderwijssysteem. Hieronder staat onze belofte, ook wel bekend als ons ‘mission statement’. “We beloven een hele rijke leeromgeving waarin je wordt uitgedaagd om je interesses en talenten te onderzoeken en uit te bouwen. In DNA ontwikkel je jezelf in relatie tot de wereld om je heen, samen met anderen. Op verschillende plaatsen met veel verschillende mensen en op verschillende manieren doe je veel ervaringen op. We geloven in de nieuwsgierigheid van mensen. Door ruimte en uitdaging te bieden, willen we dat versterken. In DNA ontdek jij wie je bent en wie je wil worden!”
In 2022 hebben we met 5 besturen (basisschoolbesturen Ronduit en SaKS, voortgezet onderwijs-besturen Sovon, Jan Arentsz en PCC) via design thinking 30 interviews gedaan met leerlingen, jonge werknemers, teamleden in primair en voorgezet onderwijs, (kinder- en jeugd)hulpverlening, toekomstige werkgevers én ouders. Ook hebben we inzichten uit de wetenschappelijke hoek meegenomen. Het resultaat? Ruim 100 inzichten en 140 ideeën, teruggebracht tot ons DNA Mission Statement.
Het liefst zouden we iedereen laten meedoen. Toch hebben we – om stappen te blijven zetten en het plan ‘werkbaar’ te houden – een werkgroep gemaakt. Momenteel zitten er twee afgevaardigden per bestuur in de werkgroep DNA. Namelijk:
Omdat de tijd erom vraagt. Omdat we het hebben onderzocht en omdat steeds meer wetenschappers aantonen dat andere concepten óók (of beter) werken. En omdat we allemaal zien en voelen dat het onderwijs anders mag en dit in Alkmaar en omstreken nog niet van de grond is gekomen.
Op 8 oktober 2023 (als Alkmaar 450 jaar bevrijd is van de Spanjaarden) verwachten onze besturen het volgende:
Om die verwachtingen waar te maken, zijn we nu bezig met:
Vernieuwend onderwijsconcept de Nieuwe Alkmaarse gaat in schooljaar 25/26 van start. Dat hebben de zes betrokken besturen begin april 2024 besloten. Daarmee wordt het begin van de Nieuwe Alkmaarse een jaar uitgesteld.
Primair onderwijsbesturen Ronduit Onderwijs en SaKS en voortgezet onderwijsbesturen Jan Arentsz, Adriaan Roland Holst, PCC en SOVON nemen meer tijd om het gezamenlijke onderwijsconcept goed neer te zetten.
Wat is de Nieuwe Alkmaarse?
De Nieuwe Alkmaarse biedt een eigentijdse onderwijsvorm in aanvulling op het huidige aanbod in de regio. Hier kiezen kinderen in een rijke leeromgeving hoe hun eigen leerproces eruitziet en ontdekken zij de wereld. Ze worden uitgedaagd om hun interesses en talenten te onderzoeken en verder uit te bouwen. Alleen, met elkaar en vooral: midden in de maatschappij.
De Nieuwe Alkmaarse maakt zich los van de huidige structuren en klassensystemen en beweegt weg van toetsen, gemiddelden en drempels die nu nog (te) vaak in het reguliere onderwijsstelsel worden ervaren. Leerkrachten hebben een coachende rol en leren gebeurt met hart, hoofd en handen.
Onderwijs zonder drempels in de maak
Omdat veel kinderen de overstap van de basisschool naar het voortgezet onderwijs als drempel ervaren, was het oorspronkelijke idee om in schooljaar 24/25 te beginnen met een groep kinderen tussen de 10 en 14 jaar. Zij zouden in een rijke leeromgeving van de Nieuwe Alkmaarse ongemerkt doorstromen van basisschool naar het voortgezet onderwijs. Zonder overstap of omschakeling. Vanuit daar zou de Nieuwe Alkmaarse verder uitbreiden richting een doorgaande onderwijsvorm voor kinderen en jongeren tussen 4 en 18 jaar.
Gaandeweg bleek dat het binnen de beperkte tijd alleen haalbaar was om te starten met een huidige groep 7 en 8, in plaats van het oorspronkelijke idee: een combinatie van bovenbouwgroepen in het primair onderwijs en de huidige brug- of dakpanklassen uit het voortgezet onderwijs. Het idee om een doorgaande onderwijsvorm op te tuigen voor kinderen tussen 4 en 18 jaar vraagt om de samenwerking tussen primair en voortgezet onderwijs. Daar is tijd en aandacht voor nodig.
Alle besturen staan nog steeds voor de volle 100% achter de Nieuwe Alkmaarse. De wens is om in het schooljaar 25/26 het concept dan ook gezamenlijk uit te rollen, met goed onderwijs, een passende locatie en een doordachte start.
Onderwijsconcept en platform
Naast het onderwijsconcept werkt de Nieuwe Alkmaarse aan een platform. Op 7 maart 2024 organiseerde de werkgroep de Nieuwe Alkmaarse in samenwerking met de gemeente Alkmaar een Ambitietafel in de Stadsfabriek in Alkmaar waar ruim 130 mensen op af kwamen. Het doel: een beweging binnen en buiten het onderwijs creëren die gezamenlijk de urgentie en maatschappelijke betrokkenheid voelt van drempelloos onderwijs voor iedereen. Dit platform, ook een samenwerking van de genoemde besturen, zal ook in schooljaar 2024-2025 actief zijn met informatie, podcasts en andere zaken.
Miranda Kramer: m.kramer@saks.nl
Reinold de Vries: r.devries@pcc.nu
Anita van Dam: a.vandam@pcc.nu
Pepijn van der Beek: p.vanderbeek@de-viaan.nl
Bekijk ook de site van De Nieuwe Alkmaarse